อนุสัญญาว่าด้วยความหลากหลายทางชีวภาพ (Convention on Biological Diversity: CBD)
อนุสัญญา CBD เป็นข้อตกลงระหว่างประเทศด้านสิ่งแวดล้อมที่เกิดขึ้นหลังการประชุมสุดยอด ณ นครริโอ เด จาเนโร ประเทศบราซิล เมื่อปี พ.ศ. 2535 มีลักษณะเป็นสนธิสัญญาระหว่างประเทศที่มีผลผูกพันตามกฎหมาย (legally-binding international treaty) ซึ่งกำหนดแนวทางและหลักกฎหมายทั่วไป สำหรับการบริหารจัดการประเด็นต่าง ๆ ในระดับนานาชาติ เพื่อเป็นพื้นฐานในการจัดทำเป้าหมาย กรอบเวลา กลไกการดำเนินงานในเรื่องต่าง ๆ และ/หรือพิธีสารในประเด็นเฉพาะต่อไป
โดยอนุสัญญาฯ นี้มีเป้าประสงค์หลัก “เพื่อส่งเสริมการอนุรักษ์และใช้ประโยชน์จากทรัพยากรความหลากหลายทางชีวภาพอย่างยั่งยืน” โดยเน้นว่า การอนุรักษ์ความหลากหลายทางชีวภาพเป็นหน้าที่รับผิดชอบร่วมกันของทุกคน และตระหนักว่าแต่ละประเทศย่อมมีสิทธิอธิปไตยเหนือทรัพยากรชีวภาพในเขตแดนของตนจำเป็นต้องคำนึงถึงความสำคัญของการพัฒนาทางเศรษฐกิจและสังคมรวมถึงการขจัดความยากจนที่ไม่ส่งผลกระทบต่อความหลากหลายทางชีวภาพจึงเป็นเสมือนเครื่องมือในการอนุรักษ์ความหลากหลายทางชีวภาพตามแนวทางและกรอบการดำเนินงานเพื่อการอนุรักษ์และใช้ประโยชน์จากความหลากหลายทางชีวภาพอย่างยั่งยืนที่ได้มีการกำหนดไว้ ปัจจุบันในการเจรจาการค้าระหว่างประเทศ มีการระบุถึงการปฏิบัติตามพันธกรณีภายใต้ CBD
สำหรับประเทศไทย สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ในฐานะหน่วยงานรับผิดชอบหลักดำเนินการภายใต้อนุสัญญา CBD อยู่ระหว่างยกร่างพระราชบัญญัติความหลากหลายทางชีวภาพ พ.ศ. .... เพื่อเป็นกฎหมายกลางสำหรับบริหารจัดการความหลากหลายทางชีวภาพในภาพรวมของประเทศ อย่างเป็นเอกภาพ และสนับสนุนให้หน่วยงานผู้รับผิดชอบมีส่วนร่วมในการบริหารจัดการการอนุรักษ์และใช้ประโยชน์ความหลากหลายทางชีวภาพอย่างยั่งยืน ทั้งนี้ ได้ผนวกประเด็นการเข้าถึงแบ่งปันผลประโยชน์อย่างยุติธรรมและเท่าเทียม รวมทั้งประเด็นการส่งเสริมการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วนที่เกี่ยวข้องไว้ในร่างกฎหมายดังกล่าว นอกจากนี้ มีกำหนดออกกฎหมายลำดับรอง ภายใต้พระราช บัญญัติความหลากหลายทางชีวภาพ พ.ศ. .... เพื่อเป็นแนวทางลดความเสี่ยง/ผลกระทบ และแนวทางการตรวจสอบสิ่งมีชีวิตดัดแปลงพันธุกรรม เพื่อป้องกันและควบคุมผลกระทบที่อาจเกิดจากชนิดพันธุ์ต่างถิ่น จากการดำเนินการจัดการชนิดพันธุ์ต่างถิ่นของประเทศไทยมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น