พิธีสารเกียวโต (Kyoto Protocol) ป็นพิธีสารที่จัดตั้งขึ้นภายใต้กรอบอนุสัญญาสหประชาชาติว่าด้วยการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ รัฐภาคีได้รับรองพิธีสารเกียวโต ในปี ค.ศ. 1997 (UNFCCC COP3) ซึ่งกำหนดกฎการดำเนินงานของพิธีสารเกียวโต (Rules for the Implementation) ใน 2 ระยะ คือ - พันธกรณีระยะที่ 1 (Marrakesh Accord) ให้ประเทศพัฒนาแล้วจะต้องลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกลง ร้อยละ 5 ภายในปี ค.ศ. 2012 เมื่อเทียบกับปี 1990 - พันธกรณีระยะที่ 2 (Doha Amendment) ให้ประเทศพัฒนาแล้วจะต้องลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกลง ร้อยละ 18 ภายในปี ค.ศ. 2020 เมื่อเทียบกับปี ค.ศ. 1990 ซึ่งเป็นภาคบังคับเฉพาะประเทศที่พัฒนาแล้วเนื่องจากมีการปล่อยก๊าซเรือนกระจกในปริมาณมากในขณะนั้น ส่วนประเทศกำลังพัฒนาไม่มีพันธกรณีในการลดก๊าซเรือนกระจกโดยตรง แต่ดำเนินการได้ตามความสมัครใจโดยการจัดส่งเป้าหมายการลดก๊าซเรือนกระจกที่เหมาะสมของประเทศ (Nationally Appropriate Mitigation Actions: NAMAs) รวมถึงได้กำหนดกลไกยืดหยุ่นให้ประเทศพัฒนาแล้วสามารถซื้อคาร์บอนเครดิตได้ ผ่านกลไก Clean Development Mechanism (CDM)
โดยได้กำหนดพันธกรณีที่มีข้อผูกพันทางกฎหมาย (Legal Binding) ของประเทศที่พัฒนาแล้วหรือประเทศภาคผนวกที่ 1 (AnnexI Countries) และไม่มีการกำหนดพันธกรณีใดๆ ให้กับประเทศกำลังพัฒนาหรือประเทศนอกภาคผนวกที่ 1 (Non-annexI Countries) ประกอบด้วย 28 มาตรา ซึ่งมีสาระสำคัญ ได้แก่
ประเทศไทยให้สัตยาบันเมื่อวันที่ 28 สิงหาคม พ.ศ. 2545 และมีผลบังคับใช้เมื่อวันที่ 16 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2548 โดยมีกรอบเวลาพันธกรณีที่ 1 (ประเทศกลุ่มภาคผนวกที่ 1 มีเป้าหมายในการลดก๊าซเรือนกระจกโดยรวมให้ได้ ร้อยละ 5)ระหว่างปี พ.ศ. 2551-2555 และพันธกรณีที่ 2 (กำหนดเป้าหมายการลดก๊าซเรือนกระจกโดยรวมของประเทศกลุ่มภาคผนวกที่ 1 เป็นร้อยละ 18) ระหว่างปี พ.ศ. 2556-2563
พันธกิจที่ประเทศไทยต้องดำเนินการ1. จัดทำข้อมูลบัญชีก๊าซเรือนกระจก โดยใช้วิธีการที่รัฐภาคีตกลงกัน และสอดคล้องกับแนวทางในการจัดทำรายงานแห่งชาติที่รับรองโดยภาคีอนุสัญญาฯ2. การให้คำรับรองโครงการลดก๊าซเรือนกระจก ภายใต้กลไกการพัฒนาที่สะอาด ตลอดจนติดตามประเมินผลโครงการที่ได้รับคำรับรอง3. ส่งเสริมการพัฒนาโครงการลดก๊าซเรือนกระจกและตลาดคาร์บอนในประเทศ4. ดำเนินการโครงการต่างๆ เพื่อรณรงค์ส่งเสริมการลดการปลดปล่อยก๊าซเรือนกระจกของประเทศไทย ซึ่งได้มีการดำเนินโครงการ อาทิ โครงการฉลากลดคาร์บอน โครงการคาร์บอนฟุตพริ้นท์ เป็นต้น |