ฐานข้อมูลกองการต่างประเทศ

อนุสัญญาระหว่างประเทศว่าด้วยการป้องกันมลพิษจากเรือ (The International Convention for the Prevention of Pollution from Ships 1973, as modified by the Protocol 1978 - MARPOL 73/78)

อนุสัญญาระหว่างประเทศว่าด้วยการป้องกันมลพิษจากเรือ ค.ศ. ๑๙๗๓ และพิธีสาร ค.ศ. ๑๙๗๘ เป็นอนุสัญญาระหว่างประเทศที่อยู่ภายใต้องค์การทางทะเลระหว่างประเทศ (International Maritime Organization : IMO) มีวัตถุประสงค์เพื่อป้องกันมลพิษทางทะเลที่เกิด จากเรือ ทั้งที่เกิดจากการเดินเรือและจากอุบัติเหตุที่เกิดขึ้นกับเรือ ครอบคลุมไปถึงสิ่งที่ก่อมลพิษแก่ สิ่งแวดล้อมทางทะเล ซึ่งอนุสัญญาฉบับนี้จะวางกฎระเบียบให้รัฐภาคีต้องดำเนินการเพื่อลดและ ป้องกันมลพิษจากเรือ โดยรัฐภาคีจะต้องออกกฎเกณฑ์เพื่อบังคับเรือของตนให้ต้องปฏิบัติตาม กฎเกณฑ์ระหว่างประเทศเกี่ยวกับมลพิษทางทะเล โดยอนุสัญญา MARPOL 73/78 เป็นหลักเกณฑ์ และมาตรฐานระหว่างประเทศที่ยอมรับกันโดยทั่วไปว่าด้วยการควบคุมมลพิษจากเรือโดยตรง โดยจำแนกตามประเภทของมลพิษ กำหนดโดยองค์การระหว่างประเทศที่มีอำนาจหรือที่ประชุมทางการทูตทั่วไปด้านการควบคุมภาวะมลพิษจากปฏิบัติการของเรือซึ่งจัดทำเมื่อวันที่ ๒ พฤศจิกายน ค.ศ. ๑๙๗๓ โดยคณะกรรมการคุ้มครองสิ่งแวดล้อมทางทะเล (Marine Environmental Protection Committee : MEPC) ซึ่งเป็นหน่วยงานระหว่างประเทศที่พิจารณามาตรการที่เกี่ยวข้องกับ การป้องกันมลพิษจากเรือ

อนุสัญญา MARPOL 73/78 ประกอบด้วย ๖ ภาคผนวก ดังนี้
- ภาคผนวกที่ ๑ ข้อบังคับว่าด้วยการป้องกันมลพิษจากน้ำมัน
- ภาคผนวกที่ ๒ ข้อบังคับว่าด้วยการควบคุมมลพิษจากของเหลวที่มีพิษในปริมาตรรวม
- ภาคผนวกที่ ๓ ข้อบังคับสำหรับการป้องกันมลพิษจากสารอันตรายที่ขนส่งทางทะเลในรูปแบบหีบห่อ
- ภาคผนวกที่ ๔ ข้อบังคับเกี่ยวกับการป้องกันมลพิษอันเกิดจากการขจัดสิ่งปฏิกูลจากเรือ
- ภาคผนวกที่ ๕ ข้อบังคับเกี่ยวกับการป้องกันมลพิษจากขยะบนเรือ
- ภาคผนวกที่ ๖ ข้อบังคับเกี่ยวกับการป้องกันมลพิษทางอากาศจากเรือ

ทั้งนี้ ภาคผนวกที่ ๓ – ๖ เป็น ภาคผนวกแบบ Optional Annexes กล่าวคือ ประเทศ ภาคีอนุสัญญาระหว่างประเทศว่าด้วยการป้องกนั มลพิษจากเรือ ค.ศ.1973 และพิธีสาร ค.ศ.1978, ค.ศ.1997 (International Convention for the Prevention of Pollution from Ships 1973 and Protocol of 1978 , 1997) สามารถไม่ยอมรับภาคผนวกดงักล่าวได้โดยการประกาศไม่ยอมรับ

ในส่วนของประเทศไทยได้ลงนามในภาคยานุวัติสารเข้าเป็นภาคีอนุสัญญา MARPOL 73/78 ต่อองค์การทางทะเลระหว่างประเทศเมื่อวันที่ ๑๕ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๕๐ และมีผล บังคับใช้กับประเทศไทยตั้งแต่วันที่ ๒ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๕๑ แต่ในเบื้องแรกจะครอบคลุมเฉพาะ ข้อบังคับว่าด้วยการป้องกันและลดมลพิษจากเรือ ภาคผนวกที่ ๑ และ ๒ เท่านั้น ส่วนข้อบังคับเกี่ยวกับการปล่อยทิ้งขยะจากปฏิบัติการของเรือจะอยู่ในภาคผนวกที่ ๕ (Annex V) รัฐภาคีสามารถ เลือกที่จะผูกพันหรือไม่ก็ได้ ปัจจุบันประเทศไทยกำลังอยู่ระหว่างดำเนินการเพื่อเตรียมความพร้อม การเข้าเป็นภาคีและจัดทำร่างกฎหมายเพื่ออนุวัตการตามภาคผนวกที่ ๕