(ASEAN Heritage Parks (AHP) Programme)
ASEAN Heritage Park are defined as
“protected area of high conservation importance, preserving in total a complete spectrum of representative ecosystems of the ASEAN region.”
คำนิยามของอุทยานมรดกอาเซียน คือ “เขตพื้นที่คุ้มครองที่มีความสำคัญสูงด้านการอนุรักษ์และคงไว้ซึ่งตัวแทนระบบนิเวศของภูมิภาคอาเซียนไว้อย่างสมบูรณ์” เพื่อสร้างความตระหนัก ความภาคภูมิใจ ความพึงพอใจ ความสนุกสนานในการอนุรักษ์พื้นที่ที่อุดมสมบูรณ์ไปด้วยมรดกทางธรรมชาติของอาเซียน ตลอดจนสร้างเครือข่ายตัวแทนเขตพื้นที่คุ้มครอง สร้างเสริมความร่วมมือระหว่างประเทศสมาชิกอาเซียนในการคุ้มครองแหล่งมรดกธรรมชาติของตน
ปัจจุบันมีพื้นที่คุ้มครองที่ได้รับการรับรองเป็นอุทยานมรดกอาเซียน จำนวน 51 แห่ง โดยในการประชุมเจ้าหน้าที่อาวุโสอาเซียนด้านสิ่งแวดล้อม ครั้งที่ 33 เมื่อเดือนตุลาคม 2565 ที่ประชุมได้ให้ความเห็นชอบ (Endorsed) AHP ลำดับที่ 52 ถึง 55 ดังนี้ ลำดับที่ 52 อุทยานธรรมชาติ Pasonanca สาธารณรัฐฟิลิปปินส์ ลำดับที่ 53 อุทยานแห่งชาติ Con Dao สาธารณรัฐสังคมนิยมเวียดนาม ลำดับที่ 54 อุทยานธรรมชาติ Mt. Inayawan Range สาธารณรัฐฟิลิปปินส์ และลำดับที่ 55 อุทยานแห่งชาติ Bach Ma สาธารณรัฐสังคมนิยมเวียดนาม และจะได้เสนอให้มีการรับรอง (Adoption) อุทยานมรดกอาเซียนดังกล่าวในการประชุมระดับรัฐมนตรีสิ่งแวดล้อมอาเซียน ในปี พ.ศ. 2566 ต่อไป
อุทยานมรดกอาเซียนของประเทศไทย ปัจจุบันมีจำนวนทั้งหมด 9 แห่ง ได้แก่
1. อุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ ได้รับการรับรองเป็น AHP ลำดับที่ 10 เมื่อปี พ.ศ. 2527
2. อุทยานแห่งชาติตะรุเตา ได้รับการรับรองเป็น AHP ลำดับที่ 11 เมื่อปี พ.ศ. 2527
3. อุทยานแห่งชาติอ่าวพังงา หมู่เกาะสุรินทร์และหมู่เกาะสิมิลัน ได้รับการรับรองเป็น AHP ลำดับที่ 22 เมื่อปี พ.ศ. 2546
4. อุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน ได้รับการรับรองเป็น AHP ลำดับที่ 23 เมื่อปี พ.ศ. 2546
5. อุทยานแห่งชาติหาดเจ้าไหมและหมู่เกาะลิบง ได้รับการรับรองเป็น AHP ลำดับที่ 45 เมื่อปี พ.ศ. 2562
6. อุทยานแห่งชาติหมู่เกาะอ่างทอง ได้รับการรับรองเป็น AHP ลำดับที่ 46 เมื่อปี พ.ศ. 2562
7. อุทยานแห่งชาติเขาสก ได้รับการรับรองเป็น AHP ลำดับที่ 50 เมื่อปี พ.ศ. 2564
8. เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าภูเขียว - อุทยานแห่งชาติน้ำหนาว ได้รับการรับรองเป็น AHP ลำดับที่ 56 เมื่อปี พ.ศ. 2566
9. อุทยานแห่งชาติภูกระดึง ได้รับการรับรองเป็น AHP ลำดับที่ 57 เมื่อปี พ.ศ. 2566
10.ศูนย์ศึกษาธรรมชาติกองทัพบก (บางปู) เฉลิมพระเกียรติ ๗๒ พรรษา มหาราชินี ได้รับการรับรองเป็น AHP ลำดับที่ 63 เมื่อปี พ.ศ. 2567